niedziela, 30 sierpnia 2020

Logorytmika w przedszkolu



Już niedługo rozpocznie się nowy rok szkolny. Niektórzy logopedzi po raz pierwszy staną przed koniecznością opracowania programu zajęć logorytmicznych dla przedszkolaków. Co taki program powinien zawierać? W jaki sposób dobrać ćwiczenia, zabawy, aby w trakcie zajęć rozwijać mowę dzieci i jednocześnie ich poczucie rytmu, wrażliwość na muzykę?

Pragnę podzielić się z Wami swoimi doświadczeniami w tym zakresie. Już dwa lata prowadziłam logorytmikę w przedszkolu, w grupie mieszanej.

Istnieją ogólne zasady pracy z piosenką na zajęciach logorytmicznych:

  • Prezentacja piosenki.
  • Omówienie piosenki - o czym jest, czy dziecko zrozumiało jej treść.
  • Rozgrzewka motoryki dużej związana z treścią piosenki.
  • Ćwiczenia artykulacyjne i oddechowe związane z tematyką piosenki.
  • Ćwiczenia akcentowania wyrazów w zdaniu, pochodzącym z piosenki - ćwiczenia intonacji (kontur wznoszący i opadający)
  • Ćwiczenia prozodii mowy - rytmizacja tekstu.
  • Inscenizacja treści piosenki - za pomocą gestów umownych oddajemy treść piosenki. W ten sposób rozwijamy u dzieci komunikację niewerbalną.
  • Ilustracja ruchowa do piosenki, która nie jest związana z treścią piosenki.    

Każde spotkanie z dziećmi rozpoczynam piosenką Na powitanie, a następnie w trakcie poszczególnych zajęć realizuję ćwiczenia mające na celu wszechstronny rozwój dzieci. 

Nadrzędnym celem zajęć jest usprawnianie aparatu oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnego oraz usprawnianie techniki mówienia poprzez frazowanie śpiewanego i mówionego tekstu, wypowiadanie ze zmienną intonacją głosek, sylab, wyrazów, zdań, rymowanek i wierszyków, a także poprzez ćwiczenia ortofoniczne i dźwiękonaśladowcze. Dzieci chętnie naśladują odgłosy otoczenia i czynności ludzkiego organizmu - śmiech, chrapanie, dmuchanie czy chuchanie.

Ważną rolę podczas zajęć odgrywa rozwijanie percepcji i pamięci słuchowej. Kształtowaniu tych umiejętności służą ćwiczenia w rozpoznawaniu dźwięków otoczenia wydawanych przez różne przedmioty, zwierzęta, instrumenty, ćwiczenia w rozpoznawaniu źródeł dźwięków, ich natężenia, wysokości i barwy, ćwiczenia w dobieraniu rymów. W tym miejscu nie można zapomnieć o ćwiczeniach rytmizujących - wystukiwanie lub wyklaskiwanie rytmu, rytmizację wypowiedzi czy odtwarzanie rytmu poprzez ruch swobodny (przy akompaniamencie naturalnym lub perkusyjnym), planowany.

Pisząc program zajęć logorytmicznych należy także w nim uwzględnić usprawnianie motoryki dużej i małej dzieci oraz ich znajomość schematu własnego ciała i orientację w przestrzeni. Utrwalanie poleceń "do góry", "w dół", "w bok", "do przodu", "do tyłu", "w prawo", "w lewo" u dzieci w wieku przedszkolnym jest niezbędne. Przedszkolaki na ogół mają jeszcze duże trudności ze wskazaniem swoich prawych i lewych części ciała.  

Na zakończenie zajęć warto zastosować ćwiczenia wyciszające i wyhamowujące. Może być to piosenka na pożegnanie lub ćwiczenia inicjujące określoną reakcję dziecka na wcześniej ustalony sygnał słowny, dźwiękowy bądź wizualny na tle muzyki relaksacyjnej.

I jeszcze jedna wskazówka: na zajęciach logorytmicznych mile widziane są rekwizyty.

Publikacje, do których sięgam przygotowując zajęcia logorytmiczne (głównie przydatne do ćwiczeń słuchowo-ruchowych):

  1. Barańska M., 2013, Klaśnij, tupnij, raz i dwa! Zabawy ze śpiewem (w komplecie z 3 płytami CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  2. Barańska M., Gąsieniec S., 2018, Dźwięki mowy, rytm i ruch. Piosenki z zabawami kształtującymi słuch fonemowy, sprawność ruchową i ruchowo-słuchową (w komplecie z 2 płytami CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  3. Forecka-Waśko K., 2011, W rytmie skoków i podskoków. Piosenki i zabawy muzyczne dla dzieci (w komplecie z płytą CD), Gdańsk, Wydawnictwo:Harmonia.
  4. Klaman T., 2017, Piosenki-Bąbelki. Zabawy z muzyką dla dzieci (w komplecie z płytą CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  5. Klaman T., 2017, Piosenki-Cukierki. Zabawy z muzyką dla dzieci (w komplecie z płytą CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  6. Klaman T., 2017, Piosenki-Perełki. Zabawy z muzyką dla dzieci (w komplecie z płytą CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  7. Klaman T., 2018, Gra w kolory. Zabawy z muzyką dla dzieci (w komplecie z płytą CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  8. Ludkiewicz E., Ludkiewicz B. J., 2016, Rozwijam się śpiewająco. Piosenki z zabawami dla dzieci (w komplecie z płytą CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  9. Newlaczyl A., Szłapa K., Tomasik I., 2019, Zabawy logorytmiczne dla najmłodszych. Ćwiczenia wykorzystywane w profilaktyce i terapii lodopedycznej, rytmice oraz nauczaniu przedszkolnym i zintegrowanym, Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  10. Praca zbiorowa, 2016, Co to? Kto to? Ćwiczenia i zabawy z dźwiękiem (w komplecie z płytą CD), Warszawa, Wydawnictwo: Seventh Sea.
  11. Szłapa K., Tomasik I., Wrzesiński S., 2019, Historyjki słuchowe i dźwięki. Materiał ilustracyjno-dźwiękowy do usprawniania percepcji i pamięci słuchowej dla dzieci i młodzieży (w komplecie z 2 płytami CD), Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  12. Zuchowska R. H., 2011, Od aktora do zielarza. Piosenki i zabawy muzyczne (w komplecie z płytą CD), Lublin, Wydawnictwo: Polihymnia.
Aby rozwijać wrażliwość dzieci na muzykę i umiejętność aktywnego słuchania utworów, sięgam po dzieła muzyki klasycznej. Są to głównie:
  1. Brahms Johannes Kołysanka
  2. Daquin Luis-Claude Kukułka
  3. Mozart Wolfgang Amadeus Eine kleine Nachtmusik
  4. Musorgski Modest Taniec kurcząt w skorupkach (z cyklu "Obrazki z wystawy")
  5. Offenbach Jacques Kankan
  6. Rimski-Korsakow Nikołaj Lot trzmiela
  7. Strauss Batia Comedians Galop
  8. Strauss Johann (ojciec) Marsz Radetzkiego
  9. Strauss Johann (syn) Odgłosy wiosny
  10. Vivaldi Antonio Cztery pory roku
Wybierając utwory na zajęcia należy pamiętać, aby były skomponowane w skali durowej, ponieważ mają one wesoły nastrój, Utworów z skali molowej należy raczej unikać, ponieważ są smutne. 

Przy wyborze ćwiczeń językowych warto sięgnąć do książek:
  1. Kiepiela-Koperek A., 2017, Głoska, sylaba, słowo. Scenariusze grupowych zajęć logopedycznych dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  2. Maćkowiak A., 2012, Wielka księga zagadek, Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  3. Skorek M. E., 2010, 100 tekstów do ćwiczeń logopedycznych, Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
  4. Tońska-Mrowiec, 2005, Języczkowe przygody i inne bajeczki logopedyczne, Gdańsk, Wydawnictwo: Harmonia.
Życzę wielu wspaniałych pomysłów 
przy tworzeniu programu zajęć logorytmicznych 
i  dużo radości przy jego realizacji w nadchodzącym roku szkolnym.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz